چقدر به خوردن ماست، پنیر، دوغ، کره و یا کشک علاقه دارید؟ در طی روز چقدر از این مواد غذایی مصرف می‌کنید؟ لبنیات انواع و اقسام زیادی دارد و از آنجا که همه از شیر تهیه می‌شوند، طبع تقریبا یکسانی دارند. البته برخی از محصولات لبنی که با سایر مواد غذایی ترکیب می‌شود، ممکن است طبع اولیه خود را از دست بدهند و طبع جدید پیدا کنند. برای مثال ماست طبع سرد دارد، با این حال اگر آن را با نعناع ترکیب کنید، طبع معتدل پیدا می‌کند. در طب سنتی افراد را از نظر ذائقه و طبع به چهار گروه گرم و تر، گرم و خشک، سرد و تر و سرد و خشک تقسیم‌بندی می‌کنند. طبق گفته متخصصان طب سنتی افرادی که طبع سرد دارند، بهتر است غذاهای سرد را با غذاهای گرم ترکیب کنند. لبنیات از جمله غذاهای سرد است که باید با مواد غذایی گرم ترکیب شود.
در ادامه با ما همراه باشید تا در مورد طبع انواع لبنیات با شما صحبت کنیم.
طبع شیر
شیر انواع مختلفی دارد که می‌تواند از گاو، گاومیش، گوسفند و یا بز باشد. در بین انواع شیر، شیر گوسفند دارای طبع معتدل و شیر گاو و بز طبع سرد دارند. همچنین اگر شیر گاومیش تهیه کرده باشید، طبع آن کاملا گرم است. اغلب شیرهای موجود در بازار از جمله شیر ESL از گاو تهیه می‌شوند و طبع سرد دارند. این ماده غذایی به عنوان یکی از سالم‌ترین منابع ویتامین D3، پتاسیم و کلسیم است و مصرف آن حتی برای کسانی که بلغمی هستند و طبع سرد دارند، ضروری ست.
اما برای این دسته از افراد توصیه می‌شود شیر را به صورت گرم میل کنند و برای کاهش طبع سرد آن را با مواد غذایی گرم مثل موز ترکیب کنند. شیر موز و عسل طبیعی از جمله نوشیدنی حاوی تمام مواد مغذی شیر است که برخلاف شیر خالص، طبع گرم دارد.
همچنین برای اینکه طبع سرد شیر را به طبع گرم تبدیل کنید، می‌توانید به آن به اندازه یک قاشق چایخوری دارچین اضافه کنید. برای افرادی که طبع گرم دارند، نوشیدن شیر خالص هیچ منعی ندارد و مشکلی را ایجاد نمی‌کند. اما افرادی که طبع‌شان سرد است، باید زمان مصرف این نوشیدنی مغذی حتما آن را با مواد غذایی گرم ترکیب کنند. حتی اگر یک قاشق غذاخوری عسل طبیعی به یک لیوان شیر اضافه کنید، طبع آن تغییر می‌کند.
طبع پنیر سفید
پنیر از دیگر مواد غذایی لبنی مفید برای بدن است که با داشتن مقادیر بالایی از کلسیم و پروتئین می‌تواند به حفظ سلامت بدن کمک زیادی کند. اما پنیری که از شیر گوسفند تهیه شده باشد، طبع معتدل دارد و افراد با ذائقه گرم و سرد می‌توانند از آن استفاده کنند. اگر پنیر از شیر گاومیش تهیه شده باشد، طبع گرم خواهد داشت و آن را به افرادی که طبع سودا و بلغمی دارند، توصیه می‌کنیم.
بیشتر محصولات پنیر سفید موجود در بازار از شیر گاو تهیه شده‌اند و به همین دلیل طبع سرد دارند. این نوع پنیر را می‌توانید با آویشن و مغز گردو مصرف کنید تا میزان سردی آن کمتر شود.
در مورد پنیرهای تازه و کهنه هم نظرات متفاوتی وجود دارد. پنیرهای تازه دارای طبع تر و سرد هستند و دیرتر از پنیر کهنه هضم می‌شوند. اما پنیر کهنه طبع خشک و گرم دارد که به تقویت اشتها و بهبود سلامت روده‌ها کمک زیادی می‌کند. ضمن اینکه شما می‌توانید این پنیر را نیز با گردو مصرف کنید. البته یک نکته مهم در مورد پنیرهای کهنه وجود دارد که ممکن است باعث ایجاد سنگ کلیه شوند.
طبع کشک
کشک هم یکی دیگر از مواد غذایی لبنی ست که به طور غیر مستقیم از شیر بدست می‌آید. اما آیا روش درست کردن این محصول لبنی می‌تواند باعث تغییر طبع آن شود؟ کشک‌های موجود در بازار از شیر گاو تهیه می‌شوند و طبع سرد و خشک دارند. بنابراین برای کسانی که که ذائقه دموی (ترک و گرم) دارند، بهترین ماده غذایی خواهد بود.
مصرف کشک باعث غلبه بر صفرا و تسکین تیزی صفرا و خون می‌شود. اما اگر ذائقه سرد دارید، باید کشک را با مواد غذایی گرم مثل سیر داغ، پیاز داغ، نعناع، زیره یا گردو ترکیب کنید و بخورید.
خوردن کشک در طی روز می‌تواند ویتامین D و کلسیم مورد نیاز بدن را تأمین کند. اما مصرف زیاد آن باعث نفخ و غلبه بلغم می‌شود.
طبع ماست
ماست هم از جمله لبنیاتی ست که طبع فوق‌العاده سرد دارد و باید حتما آن را با مواد غذایی گرم مصرف کنید. استفاده از مقداری پودر آویشن، کرفس کوهی و یا پودر نعناع یا گل محمدی در داخل ماست می‌تواند طبع سرد آن را از بین ببرد. البته ماستی که از شیر گاومیش و یا گوسفند تهیه شده باشد، چربی بیشتری نسبت به ماست گاو دارد و به همان اندازه هم طبع آن گرم‌تر است.
به دلیل سرد بودن نباید مصرف ماست حتی در افراد بلغمی محدود شود. به هر حال این محصول لبنی حاوی مقدار زیادی ویتامین D، پروتئین و کلسیم است که می‌تواند نیاز روزانه بدن را برطرف کند. مصرف ماست به همراه غذاهای سرد از جمله برنج توصیه نمی‌شود.
طبع کره
اگرچه شیر گاو سرد است و سایر محصولاتی هم که از این شیر بدست می‌آید، در دسته مواد غذایی با طبع سرد قرار می‌گیرد، اما کره یک ماده غذایی متفاوت است. کره گاو طبع کاملا گرم دارد و آن را برای تمامی کسانی که طبع سرد دارند، توصیه می‌کنیم. افرادی که ذائقه گرم دارند (صفراوی‌ها و دموی‌ها) بهتر است خوردن کره بیش از یک قاشق غذاخوری در طی روز خودداری کنند.
طبع ماست موسیر
قطعا با موسیر به اندازه کافی آشنایی دارید و می‌دانید این گیاه پرخاصیت وقتی با ماست ترکیب می‌شود چه طعم فوق‌العاده‌ای پیدا می‌کند. ماست و موسیر یکی از بهترین چاشنی‌های سفره ایرانی‌هاست و فواید زیادی به همراه دارد. موسیر به تنهایی طبع گرم و خشک دارد و در ردیف سیر و پیاز محسوب می‌شود. مصرف آن به دلیل گرم بودن باعث کاهش رطوبت بدن، کاهش التهابات و رفع سردی بدن می‌شود.
اما همانطور که گفتیم ماستی که از شیر گاو تهیه می‌شود، طبع سرد دارد و وقتی با موسیر آن را ترکیب می‌کنند، طبع آن به متعدل تغییر می‌کند. حتی وقتی از نعناع و پودر فلفل سیاه هم در تهیه ماست موسیر استفاده می‌کنید، طبع آن کامل گرم می‌شود و بنابراین افرادی که طبع بلغمی و سودا دارند، می‌توانند از این محصول لبنی مصرف کنند.
طبع دوغ پاستوریزه
دوغ یکی دیگر از محصولاتی ست که به طور غیر مستقیم از شیر تهیه می‌شود. دوغ و ماست با همدیگر ارتباط نزدیکی دارند و در واقع این ماست است که به دوغ و کره تبدیل می‌شود. اگرچه کره گاوی طبع گرم دارد، اما تمام سردی ماست به دوغ منتقل می‌شود و بنابراین می‌توان گفت افرادی که دارای مزاج تر و سرد هستند (بلغمی‌ها) بهتر است زمان مصرف دوغ حتما آن را با گیاهان گرم مثل نعناع، گل محمدی و فلفل سیاه ترکیب کنند.
حرف آخر
لبنیات از جمله مواد غذایی ضروری برای سلامت بدن است که از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند. اما از آنجا که همه محصولات لبنی که از شیر گاو تهیه می‌شوند، طبع سرد دارند و نباید به این دلیل از خوردن آن‌ها امتناع کنید. بلکه باید لبنیات را با سایر گیاهان و مواد غذایی ترکیب کنید تا سردی آن‌ها کمتر شود.
همچنین مصرف لبنیاتی که از شیر گاومیش یا گوسفند تهیه می‌شود، برای کسانی که طبع سرد دارند، توصیه می‌شود. در پایان باید بگوییم که لبنیات جز سالم‌ترین غذاهایی ست که هر فرد در طی روز به آن‌ها نیاز دارد. البته در مصرف آن‌ها نیز نباید زیاده‌روی کنید.