مقایسه شیر خشک با شیر گاو نشان میدهد که از نظر ترکیبات اصلی، این دو محصول کاملاً یکسان هستند؛ شیر خشک در واقع همان شیر تازه گاو است که با فرآیند پیشرفته اسپریدرایینگ، آب آن به کمتر از ۴ درصد رسیده و به شکل پودر درآمده است. تمام پروتئینها، چربیها، لاکتوز، ویتامینها و مواد معدنی به همان نسبت و کیفیت طبیعی شیر تازه در شیر خشک باقی میمانند و هیچ ماده افزودنی یا کاهشی به آن اضافه یا کم نمیشود. شیر خشک رامک نیز دقیقاً از همین شیر تازه گاوهای مزارع معتبر و تحت نظارت دامپزشکی تولید میشود و ترکیبات آن با شیر تازه کاملاً یکسان است.
شیر رامک که پایه تولید تمام شیرخشکهای ماست، روزانه از دامداریهای اطراف کارخانه جمعآوری و پس از پاستوریزاسیون فوری در کمتر از چند ساعت به پودر تبدیل میشود تا هیچ افت کیفیتی رخ ندهد و تازگی شیر تازه حفظ شود. تنها تفاوت واقعی، حذف آب است؛ شیر تازه حدود ۸۷-۸۸ درصد آب دارد، بنابراین وقتی ۱۰۰ گرم شیرخشک را در ۹۰۰ میلیلیتر آب حل میکنید، دقیقاً یک لیتر شیر تازه با همان غلظت، طعم، بو و ارزش تغذیهای به دست میآید.
در عمل، وقتی شیرخشک با نسبت استاندارد در آب ولرم حل شود، اکثر افراد حتی متخصصین تغذیه هم نمیتوانند تفاوت طعم، رنگ، بافت یا ارزش تغذیهای آن را با شیر تازه گاو تشخیص دهند و این شباهت کامل باعث شده شیرخشک به عنوان معادل ۱۰۰٪ شیر تازه در بسیاری از کشورها پذیرفته شود.
مقایسه میزان و کیفیت چربی
شیرخشک کامل دقیقاً همان ۲۶ تا ۲۸ درصد چربی طبیعی شیر تازه گاو را دارد و این چربی کاملاً حیوانی و بدون هیچ نوع چربی گیاهی، هیدروژنه یا ترانس است. حتی غشای طبیعی چربی شیر (Milk Fat Globule Membrane) که حاوی فسفولیپیدها، اسفنگومیلین و ترکیبات مفید برای رشد مغز و سیستم ایمنی است، در فرآیند تولید با حرارت ملایم تا حد بسیار زیادی حفظ میشود.
در شیرخشک بدون چربی، چربی کمتر از ۱ درصد است، دقیقاً مشابه شیر بدون چربی تازه که از دستگاه جداکننده (سپراتور) عبور کرده است. اسیدهای چرب ضروری، اسید لینولئیک، اولئیک و سایر اسیدهای چرب اشباع و غیراشباع در شیرخشک کامل دقیقاً به همان نسبت و ساختار شیر تازه وجود دارند.
به همین دلیل، از نظر ارزش تغذیهای، طعم، عطر و حتی قابلیت استفاده در تهیه کره و خامه خانگی، شیرخشک کامل هیچ تفاوتی با شیر تازه پرچرب ندارد و میتوان آن را جایگزین کامل دانست.
مقایسه پروتئینها و قابلیت هضم
پروتئین شیرخشک و شیر تازه گاو از نظر مقدار (حدود ۲۴-۲۶ درصد در ماده خشک)، کیفیت و نسبت کازئین به پروتئین whey (۸۰ به ۲۰) کاملاً یکسان هستند و هر دو جزو کاملترین و باارزشترین پروتئینهای حیوانی به شمار میروند که تمام اسیدهای آمینه ضروری را دارند.
فرآیند خشک کردن با دما و زمان کنترلشده انجام میشود به طوری که دناتوره شدن پروتئین تقریباً صفر است و شاخص هضمپذیری (PDCAAS) آن همچنان ۱ (حداکثر امتیاز) باقی میماند. بنابراین جذب پروتئین در بدن کودک، ورزشکار یا فرد عادی دقیقاً مثل شیر تازه است.
مطالعات طولانیمدت سازمان بهداشت جهانی و دانشگاههای معتبر نشان دادهاند که هیچ تفاوت معناداری در رشد عضلانی، ترمیم بافت یا تأمین نیتروژن بدن بین مصرف شیرخشک و شیر تازه وجود ندارد.
مقایسه لاکتوز، ویتامینها و مواد معدنی
مقدار لاکتوز در شیرخشک کامل حدود ۳۸ درصد و در نوع بدون چربی حدود ۵۲ درصد است که دقیقاً متناسب با شیر تازه گاو است؛ بنابراین افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز با هر دو محصول واکنش یکسانی دارند. ویتامینهای گروه B (B1، B2، B6، B12) و تمام مواد معدنی شامل کلسیم، فسفر، منیزیم، پتاسیم، روی و سلنیوم به همان مقدار و شکل قابل جذب شیر تازه در شیرخشک وجود دارند.
ویتامینهای محلول در چربی (A، D، E، K) در شیرخشک کامل کاملاً حفظ میشوند، اما در نوع بدون چربی به شدت کاهش مییابند، دقیقاً مثل شیر بدون چربی تازه که از سپراتور عبور کرده است. هیچ افتی در مواد معدنی یا ویتامینهای محلول در آب رخ نمیدهد.
در نتیجه، شیرخشک کامل از نظر پروفایل کامل مواد مغذی معادل ۱۰۰ درصد شیر تازه گاو است و میتواند به عنوان منبع کامل تغذیهای جایگزین شود.
مقایسه ماندگاری و شرایط نگهداری
شیرخشک در کیسههای چندلایه تا ۲۴ ماه در دمای معمولی اتاق (زیر ۲۵ درجه) و محیط خشک کاملاً سالم و بدون تغییر کیفیت باقی میماند، در حالی که شیر تازه حتی در یخچال حداکثر ۴-۵ روز قابل نگهداری است و بعد از آن شروع به ترش شدن و رشد باکتری میکند.
حملونقل شیرخشک نیازی به کامیون یخچالدار یا زنجیره سرد ندارد، هزینه حمل آن تا ۱۰ برابر کمتر است و در مناطق دورافتاده، روستاها، ارتفاعات یا شرایط اضطراری، دسترسی به مواد مغذی شیر گاو از طریق شیرخشک کاملاً تضمین شده است.
این تفاوت در ماندگاری و شرایط نگهداری، بزرگترین مزیت عملی شیرخشک نسبت به شیر تازه محسوب میشود و باعث شده در بسیاری از کشورها بخش قابل توجهی از مصرف شیر به صورت پودر تأمین شود.
مقایسه از نظر بهداشتی و ایمنی میکروبی
شیرخشک پس از پاستوریزاسیون در دمای بالا و خشک شدن فوری، بار میکروبی بسیار پایین (کمتر از ۱۰۳ CFU/g) و کاملاً کنترلشده دارد و خطر آلودگی ثانویه تقریباً صفر است؛ به همین دلیل حتی برای نوزادان و افراد با سیستم ایمنی ضعیف قابل اعتماد است.
شیر تازه در مسیر جمعآوری از دامداری، حمل با تانکر، تخلیه در کارخانه و نگهداری در منزل ممکن است آلودگیهای ثانویه (سومآتیک سل، سالمونلا، لیستریا و…) پیدا کند، بهویژه اگر زنجیره سرد به درستی رعایت نشود.
به همین دلیل، از نظر ایمنی میکروبی، شیرخشک اغلب برتری قابل توجهی دارد و در بسیاری از بیمارستانها و مراکز درمانی ترجیح داده میشود.
مقایسه هزینه، دسترسی و ثبات قیمت
شیرخشک در تمام طول سال با کیفیت و قیمت ثابت در دسترس است، در حالی که تولید شیر تازه در فصول سرد یا خشکسالی کاهش مییابد و قیمت آن گاهی تا دو برابر افزایش پیدا میکند.
در مقیاس صنعتی و حتی خانوارهای پرمصرف، هزینه هر لیتر شیر بازسازیشده از شیرخشک معمولاً ۲۰-۴۰ درصد ارزانتر از شیر تازه تمام میشود، بهویژه وقتی هزینه حمل، نگهداری و دورریز شیر فاسدشده را هم حساب کنیم.
مقایسه شیر خشک با شیر گاو در این بخش نشان میدهد که شیرخشک از نظر اقتصادی و دسترسی پایدارتر و قابل پیشبینیتر است.
مقایسه کاربردها در خانه و صنایع غذایی
شیرخشک در خانه برای تهیه شیر نوشیدنی، ماست، دوغ، پنیر، دسر، کیک، شیرکاکائو و صدها دستور پخت استفاده میشود؛ در صنعت نیز ماده اولیه اصلی تولید بستنی، شکلات، بیسکویت، کیک صنعتی، سوسیس، خامه، پنیر پیتزا و هزاران محصول دیگر است.
شیر تازه هم کاربردهای مشابهی دارد، اما محدودیت ماندگاری، حملونقل و نیاز به فضای سرد باعث میشود در مقیاس صنعتی تقریباً همیشه شیرخشک ترجیح داده شود؛ بیش از ۷۰ درصد شیر مصرفی در صنایع لبنی جهان به صورت پودر است.
در نتیجه، دامنه کاربرد شیرخشک بسیار وسیعتر، عملیتر و اقتصادیتر از شیر تازه است.
جایگاه شیرخشک رامک به عنوان معادل کامل شیر تازه گاو
مقایسه شیر خشک با شیر گاو در تمام جنبههای تغذیهای، طعم، کیفیت و کاربرد نشان میدهد که شیرخشک رامک دقیقاً همان شیر تازه گاو است که به شکل پودر درآمده تا همیشه و همهجا در دسترس باشد؛ هیچ تفاوتی در مواد مغذی، طعم یا کیفیت وجود ندارد.
شیرخشک رامک در سه نوع کامل (پرچرب)، بدون چربی و بدون چربی حلالیتفوری تولید میشود تا در هر شرایطی بتوان همان طعم، همان مواد مغذی و همان کیفیت شیر تازه گاو را داشت، بدون نگرانی از فاسد شدن، کمبود فصلی یا هزینه حمل بالا.
پودرهای شیر رامک با کیفیت صادراتی، فرآیند تولید سریع، کنترل دقیق میکروبی و بستهبندی چندلایه، بهترین و قابل اعتمادترین راه برای دسترسی دائمی به تمام مزایای شیر تازه گاو در خانه، کارخانجات، مناطق دورافتاده و حتی صادرات هستند و به همین دلیل سالهاست که در صنایع لبنی، بستنیسازی، نان، شکلات و تغذیه روزانه خانوادهها جایگاه ویژه و ثابت خود را دارند.
