مگر می‌شود تغذیه یک زن باردار روی وضعیت سلامت جنین او تاثیر نگذارد؟ این سوالی بود که در طی دوره بارداری به طور مرتب از خودم می‌پرسیدم. زیرا در دوران بارداری خیلی هوس خوردن لبنیات و به ویژه پنیر را داشتم. به همین دلیل و برای آرامش خاطر خودم سعی کردم راجع به این موضوع به شکل علمی‌تری نگاه کرده و اطلاعات مفیدی را به دست آوردم. در ادامه مطالبی راجع به مصرف پنیر روزانه در بارداری ذکر خواهم کرد تا شما هم بتوانید از آن استفاده کرده و از مشکلات احتمالی در طول بارداری خود جلوگیری کنید.
علت هوس پنیر در بارداری
یکی از مواد غذایی که بعضی از زنان باردار هنگام دوران حاملگی هوس می‌کنند، پنیر است. علاوه بر پنیر ممکن است زنان باردار ویار کشک، خیار و حتی تمبر هندی هم داشته باشند. اگر به مواد مغذی این چند قلم مواد غذایی نگاه کوتاهی بیندازید، متوجه خواهید شد که کلسیم و پتاسیم وجه اشتراک بین این مواد است. بنابراین می‌توان گفت احتمالا زن بارداری که ویار پنیر دارد با کمبود این عناصر مواجه است. به همین دلیل با خوردن این مواد احتمالا کمبود مواد مغذی بدن وی جبران خواهد شد.
باور دیگری که درباره ویار پنیر در دوران حاملگی وجود دارد، مربوط به جنسیت جنین است. بسیاری از افراد بر این باورند که هوس غذاهای شور مانند پنیر نشان دهنده جنین پسر است. هر چند نمی‌توان دلیل علمی برای این باور پیدا کرد اما به طور کلی این باور در میان افراد وجود دارد. بنابراین می‌توان گفت ارتباطی میان خوردن پنیر در بارداری و جنسیت جنین به شکل علمی وجود ندارد.
خوردن پنیر محلی در بارداری
همانطور که می‌دانید پنیر منبع غنی از ویتامین ب و پروتئین‌های ضروری برای بدن است. مواد مغذی موجود در پنیر می‌توانند به رشد و سلامت جنین کمک کرده و برای مادران باردار و حتی شیرده بسیار مفید باشند. اگر نگاهی به انواع پنیر در بازار داشته باشید متوجه تنوع در بافت و مزه و رنگ آن‌ها خواهید شد. به همین دلیل این سوال برای افراد به وجود می‌آید که کدام پنیر برای زنان باردار مناسب‌تر است؟ بدون شک خوردن پنیرهای پاستوریزه با ریسک کمتری همراه است، زیرا انواع عوامل بیماری‌زا در آن در طی فرآیند تولید از بین می‌روند.
وجود میکرو ارگانیسمی به نام لیستریا در پنیرهای محلی که عامل بیماری لیستریوز است یکی از خطراتیست که باید متوجه آن باشید. این بیماری در واقع نوعی بیماری گوارشی محسوب می‌شود و در زنان باردار منجر به مرده‌زایی، سقط و التهاب جفت می‌گردد. به همین دلیل توصیه می‌شود از پنیرهای محلی تا حد امکان در دوران بارداری استفاده نکنید. هر چه پنیر محلی نرم‌‌تر باشد، احتمال وجود آلودگی در آن بالاتر می‌رود. بنابراین اگر قصد استفاده از پنیر محلی را داشتید، ترجیحا از پنیرهای محلی با بافت سفت استفاده کنید.
خوردن پنیر خامه‌ای در بارداری
پنیر خامه‌ای یکی دیگر از مواد غذایی است که اکثر بانوان باردار در دوران بارداری خود آن را مصرف می‌کنند. اگر قصد مصرف پنیرخامه‌ای در دوران بارداری را دارید، بهتر است مانند پنیر و سایر محصولات لبنی از نوع پاستوریزه آن استفاده کنید. زیرا تمام خطراتی که راجع به پنیر گفته شد، درباره پنیر خامه‌ای هم وجود دارد. بنابراین احتمال آسیب به جنین بسیار بالا خواهد بود.
آیا خوردن پنیر در سه ماه اول بارداری مشکلی به وجود می‌آورد؟
در منابع علمی مشکلی بابت مصرف پنیر در دوران بارداری ذکر نشده است. تنها نکته قابل توجه این است که باید از سطح سلامت و بهداشت پنیر مطمئن شده و سپس آن را استفاده کنید.
مصرف کدام نوع پنیر در بارداری ممنوع است؟
پنیرهای کپک زده و نرم چه پاستوریزه باشند و چه از شیر غیرپاستوریزه فرآوری شده باشند، برای زنان باردار مناسب نیستند. البته در برخی از منابع عنوان شده که با گرم کردن پنیر می‌توان آلودگی را در آن از بین برد. با توجه به این توضیحات توصیه می‌شود در حین بارداری از مصرف پنیر بز، پنیر بری، بری آبی، کامبوزولا، پنیر نرم فرانسوی و تالجیو پرهیز کنید. پنیرهایی که دارای رگه‌های آبی هستند هم نباید توسط زنان باردار استفاده شوند.
نکاتی درباره مصرف پنیر گیاهی
- اگر گیاه‌خوار هستید احتمالا مصرف پنیر گیاهی را به لبنی ترجیح می‌دهید. پنیر گیاهی به طور ذاتی دارای کلسیم، پروتئین و ویتامین‌های گروه ب نیست. اگر چه برخی از تولید کنندگان این مواد مغذی را به شکل مواد افزودنی به پنیر گیاهی اضافه می‌کنند.
- به جای پنیر گیاهی می‌توانید از انواع سبزیجات یا آجیل‌ها استفاده کنید. زیرا بعضی از پنیرهای گیاهی دارای مواد افزودنی و نگهدارنده مضری هستند. اگر دوست دارید می‌توانید حتی در خانه و با کمک اینترنت پنیرهای گیاهی خانگی نیز درست کنید.
مراقبت‌های لازم بعد از مصرف پنیر نامناسب
تا اینجای مطلب راجع به مصرف پنیر در دوران بارداری صحبت کردیم اما اگر مادر بارداری به طور اتفاقی پنیر نامناسبی را مصرف کرد، باید چه اقدامی انجام دهد؟
همانطور که گفتیم پنیرهای غیرپاستوریزه، نامناسب‌ترین انتخاب برای زنان باردار هستند. زیرا باکتری لیستریا در آن‌ها می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در افراد شود. این در حالیست که زنان باردار بیشتر از افراد عادی در معرض ابتلا قرار خواهند گرفت. بعد از مصرف پنیر غیرپاستوریزه ممکن است علائم متفاوتی از عفونت‌های خفیف تا مننژیت را داشته باشید. مننژیت در واقع همان التهاب و عفونت در اطراف مغز است که ابتلا به آن بسیار نادر است. البته بیشترین نگرانی در این گونه مواقع مربوط به جنین است. زیرا حتی اگر مادر احساس بیماری شدیدی نداشته باشد، احتمال دارد روی جنین تاثیرات مختلفی مانند سقط، زایمان زودرس و… را بگذارد.
با وجود این خطرات در صورتی که به طور اتفاقی پنیر نامناسبی را خوردید، نباید خیلی نگران باشید. زیرا مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها طی یک گزارش عنوان کرده که در سال تقریبا 1600 توسط باکتری لیستریا به لیستریوز مبتلا می‌شوند. از این تعداد هم فقط 260 نفر فوت شدند. بنابراین روی کاغذ آمار ترسناکی را نداریم.
بعد از خوردن پنیر نامناسب ممکن است احساس درد در معده و یا اسهال شوید. اگر با چنین علائمی روبرو بودید حتما به پزشک مراجعه کنید. در این گونه موارد پزشک با تجویز آزمایش خون، وجود عفونت در خون شما را بررسی می‌کند. در صورت نیاز با مصرف آنتی بیوتیک علائم کاهش می‌یابد.
علاوه بر مشکلات گوارشی، ممکن است علائمی مانند تب و درد عضلات که شبیه بیماری آنفولانزا می‌باشد را نیز تجربه کنید. این علائم معمولا نشان دهنده وجود عفونت بیشتری هستند. ممکن است بین یک تا 4 هفته علائمی شبیه به آنفولانزا را داشته باشید البته در برخی افراد هیچ علائمی تا 70 روز بعد از مصرف پنیر آلوده دیده نمی‌شود.
کلام آخر
دوران بارداری یکی از حساس‌ترین دوران‌ها در زندگی هر بانویی است. سلامت مادر و سلامت جنین هر دو در گرو استفاده از مواد غذایی سالم و مراقبت‌های ویژه است. یکی از مواد غذایی که در دوران بارداری بسیار پر مصرف می‌باشد، پنیر است. بسیاری از مادران در دوران بارداری ویار پنیر داشته و در طول روز میزان زیادی از این محصول لبنی را مصرف می‌کنند. به همین دلیل باید راجع به نکات مصرف پنیر در دوران بارداری آگاه باشند. در این مطلب راجع به استفاده از پنیر در دوران بارداری توضیحاتی داده شد. علاوه بر این راهنمایی برای انتخاب بهترین پنیر برای مصرف در دوران بارداری نیز ذکر شد. با خواندن این مطلب می‌توانید باخیال راحت پنیر مناسب برای دوران بارداری را انتخاب کرده و بدون استرس مصرف کنید.